Kansen van AI in het onderwijs: we hebben een visie nodig

Echt waar, op de #ictpraktijkdag in Leuven wist een leverancier van oefensoftware

mij te verzekeren dat hun chatbot met GPT-5 was verrijkt. Kansen van AI in het onderwijs: nu al als enige met GPT-5 aan de slag.

Hoe dan? Vroegen wij.

De brave man tetterde erop los en liet vol trots zijn chatbot met mij kletsen over
lesvoorbereiding en instructie. Bovenal sloeg de chatbot het allemaal netjes op in de
cloud en via een dubbel slot (en een duur) abonnement was het later weer te
gebruiken.

Mooie AI, maar op deze manier behoeft het begrip ‘digitale edu-kwaker’
geen toelichting…

Als je als bezoeker van een techbeurs niet beter weet, slik je alles voor zoete koek. Zet je een handtekening onder een veelbelovend product en zit je zo weer voor jaren aan zo een product vast.

Kansen van AI en de toenemende kloof tussen de ‘knows’ en ‘knows-not’ in het onderwijs

Door de toenemende kloof tussen de ‘knows’ en de ‘knows not’ hebben leveranciers vrij spel om knollen voor citroenen te verkopen. Dan wordt het onderwijs weer in een nieuw korset geduwd van digitale afhankelijkheid. De kansen van AI in het onderwijs worden daarmee alleen maar in het gedrang gebracht. Terwijl dat nu juist niet de oorspronkelijke boodschap was van OpenAI, opgericht als een onderzoeksbedrijf in kunstmatige intelligentie (AI) met het doel om veilige en gunstige AI te bevorderen:

Het waarborgen van de veiligheid en het minimaliseren van risico’s bij het
creëren van geavanceerde AI-systemen.

Het bevorderen van collectieve vooruitgang in AI door onderzoek, tools en
technologieën openlijk te delen met de gemeenschap.

Het ontwikkelen van AI-technologieën met het doel om positieve en inclusieve
maatschappelijke, economische en ethische impact te genereren.

Met andere woorden, de huidige ontwikkelingen vragen om een duidelijke visie op AI, kennis van AI en vastberaden bestuurders die de kansen van AI in het onderwijs de komende jaren zelf bepalen (en dus niet laten bepalen).

De kansen van AI in het onderwijs begint bij een simpele vraag:

Wat betekent ‘regie op ICT’?
Een belangrijke vraag binnen de sector. Vandaar hieronder een betoog gericht aan bestuurders om nu het heft in handen te nemen… Oh, ja! We maken er gewoon een GPT van.
Upload de verschillende beleidsstukken en stel de juiste vraag (EDUprompt). Beetje tweaken… en… VOILÀ:

Geachte bestuurders,

In een tijd waarin de technologische ontwikkelingen zich in een razendsnel tempo
voltrekken, staat het onderwijsveld voor een significante uitdaging: het behoud van
regie over Artificial Intelligence (AI) binnen het onderwijs. Het risico dat AI wordt
gedomineerd door commerciële partijen, en daarmee de controle uit handen van
scholen glipt, is een scenario dat we ons niet kunnen permitteren. Dit betoog is een
oproep aan u, de verantwoordelijke bestuurders, om de noodzaak van eigenaarschap
over AI in het onderwijs te erkennen en proactief te handelen.

De kern van onze zorg ligt in de potentie van AI om het onderwijs te transformeren.
AI kan onderwijs op maat bieden, de leerervaring verrijken en docenten
ondersteunen met inzichten die voorheen onbereikbaar waren. Echter, wanneer de
commercie en externe partijen de touwtjes in handen nemen, verliezen we als
onderwijsinstellingen de mogelijkheid om deze technologie volledig ten goede te
laten komen aan onze leerlingen en docenten. Het is van cruciaal belang dat wij, de
scholen en hun besturen, deze technologische golf leiden, zodat we niet alleen
reageren op de innovaties, maar deze ook vormgeven naar de behoeften en
waarden van ons onderwijs

Uit het adviesrapport “Regie op ICT: noodzakelijke voorwaarde voor het beste
onderwijs voor alle kinderen”, blijkt duidelijk de urgentie en het belang van regie in
handen nemen op ICT en bij uitbreiding op AI binnen het onderwijs. Het document
onderstreept de noodzaak van minimale standaarden en ontwikkelingslijnen voor
ICT in het funderend onderwijs, een argument dat evenzeer geldt voor AI.

Wij staan op een kruispunt waar de keuzes die we maken de toekomst van ons
onderwijs zullen bepalen. Door nu de regie te nemen, waarborgen we dat AI wordt
ingezet op een manier die onze leerlingen beschermt, hun privacy waarborgt en
vooral hun educatieve ervaring verrijkt. We kunnen en mogen niet toestaan dat de
belangen van uitgevers onze onderwijsdoelen overschaduwen. In plaats daarvan
moeten we samenwerken, kennis delen en investeren in onze eigen AI-capaciteiten.
Dit betekent investeren in kennis, infrastructuur en partnerships die ons in staat
stellen om AI ten volle te benutten.

Bestuurders, de toekomst van het onderwijs ligt in onze handen. Laten we kiezen
voor een toekomst waarin wij de koers bepalen, waarin AI dient als een krachtig
instrument voor verbetering en innovatie, en niet als een middel voor externe partijen
om invloed uit te oefenen op ons meest waardevolle bezit: het onderwijs van onze
kinderen. De tijd om te handelen is nu. Laten we samen de regie nemen en ervoor
zorgen dat AI ons onderwijs versterkt, in plaats van het te ondermijnen.